Jedynie jednostkowo i odrębnie od innych dochodów wolno rozliczyć dochody ze zbytu papierów wartościowych, poza działalnością ekonomiczną, zdobyte w danym roku kalendarzowym. Służy do tego PIT-38. Trzeba to zrobić do końca kwietnia kolejnego roku.
Jest to blankiet, który zna każdy inwestor giełdowy. PIT-38 jest przeznaczony dla płacących podatki, którzy w roku podatkowym pozyskali przychody z odpłatnego scedowania papierów wartościowych (np. akcji, obligacji), pożyczonych papierów wartościowych. Mało popularna forma inwestycji dająca przychody, gdy cena np. akcji, czy też obligacji nie wzrosła, a spadła, oraz pochodnych narzędzi płatniczych, także dokonań uprawnień z nich następujących.

PIT-38 proponowany jest jednakże nie jedynie do dowiedzenia dochodów, bądź utrat z gry na giełdzie. Powinny go przeprowadzić i oddać też jednostki, które w wyliczanym roku podatkowym przekazały udziały w spółkach z o.o. i papiery wartościowe, nie notowane na giełdzie, względnie uzyskały przychody z tytułu objęcia udziałów, albo akcji w spółkach, mających osobowość prawną, bądź wkładów w spółdzielniach, w zamian za wkład niefinansowy w odrębnej formie aniżeli przedsiębiorstwo, albo jego zorganizowana cząstka (jak rozliczać PIT 38).PIT-38 jest przeznaczony do rozliczenia zysków zdobytych poza aktywnością gospodarczą. Dokumentuje on interesy i operacje pieniężne, skąd strony pozyskiwały, lub scedowały ustalone aktywa. W terminie roku podatkowego, nie muszą od zysku od tych transakcji opłacać podatku dochodowego od osób fizycznych, czy też zaliczek na taki podatek.

Cechą owych inwestycji jest duża nietrwałość pułapu korzyści, albo strat. PIT-38 służy tylko do rozrachunku indywidualnego. Nie jest więc dopuszczalne wspólne rozrachunki dochodów współmałżonków w owym blankiecie. To zasadnicza, prócz gatunku przychodów i wydatków uwidocznionych w PIT-38 różnica między takim zeznaniem a odrębnym.
W odniesieniu do odmiennych zeznań rocznych, PIT-38 jest o tyle prostszy, że nie odliczamy w nim składek społecznych i zdrowotnych, oraz nie wykazujemy tu zaliczek na podatek dochodowy.